Ayak parmakları, vücudun hareket etmesi, yürümesi ve koşması için kritik öneme sahiptir. Eğer ayak parmakları olmasaydı, hareket etmek oldukça güç olurdu. Topuklar yere dengeli bir şekilde sabitlenemez ve kaldırılamazdı. Ayak topuğunun yerle temasının eksilmesi durumunda, kuvvet ayak parmaklarına yansır ve bu kuvvet tarak kemiklerinde sonlanır. Bu hareket, ayak parmakları olmadan gerçekleştirilemez. Parmaklar olmasaydı, tarak kemikleri yere paralel şekilde basamaz ve vücut öne doğru hareket ettirilemezdi. Ayak parmakları yere basıldığında vücudun öne doğru hareket etmesini sağlayan kuvvet, parmakların ucunda bulunan kuvvetli kaslardan sağlanmaktadır. Ayak parmaklarının üç ve beşincisinde iki, diğerlerinde ise üç adet parmak kemiği bulunmaktadır. Bu kemikler, ayak parmaklarının yerde oluşan kuvveti çok iyi bir şekilde kavramasını sağlar.

Ayak parmaklarının en önemli görevi yürüme anında gerçekleşir. Hareket etmeden durulduğunda vücut ağırlığı topuk kemiği ve tarak kemiklerinde olur. Hareketsiz dururken ayak parmaklarında hiçbir baskı olmaz. Ayak parmakları hareketsiz haldeyken dinlenme aşamasında olur. Aksi halde yük devamlı parmaklarda olsa, parmaklar bu yüke dayanamaz ve kişinin ayakta kalması zorlaşır.

Ayak başparmağında kemik çıkıntısı, erkeklere nazaran kadınlarda daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Genelde ayağı sıkan ve yüksek topuklu ayakkabı tercihi nedeniyle oluşur. Bunun yanı sıra başparmak travması veya kaza gibi nedenlerden dolayı da meydana gelebilir. Tedavi amacıyla kullanılan ilaçlar şikâyetlerin azalmasını sağlar. Kesin tedavi için cerrahi müdahale gereklidir ve çıkıntı yapan kemiğin alınması gerekir.

Morton nöroma, kadınlarda erkeklerden daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Ayak parmaklarının ön kısmında bulunan kemik aralarındaki sinirlerde hasar oluşması nedeniyle ortaya çıkar. Özellikle ayağın üçüncü ve dördüncü parmağında bulunan sinirlerde meydana gelir. Sinir hasarı nedeniyle şiddetli ağrı ve sancılar hissedilir. Morton tabanlığı kullanılarak sinirlerdeki basınç azaltılabilir. Kesin tedavi için metatars kemiklerinin arası cerrahi müdahale ile açılarak sinir sıkışması giderilebilir.

Hallux rigidus, baş parmağın artroz nedeniyle hareket kabiliyetinin sınırlanmasıyla kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Hasta yürümekte güçlük çeker. Kişiye özel tabanlıklar kullanılarak hastanın şikâyetleri hafifletilebilir.

Hallux valgus, genetik olarak ortaya çıkabileceği gibi statik bozukluklardan dolayı da yaşanabilir. Ayak başparmağı içe doğru döner. Şikâyetlerin giderilmesi için topuksuz ve rahat ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayrıca özel aparatlar kullanılarak da şikâyetler azaltılabilir. Şiddetli olmayan rahatsızlıklar için cerrahiye ihtiyaç duyulmaz. Rahatsızlık ilk evrelerdeyken özel ortopedik tabanlıklar kullanılarak hastalığın şiddetlenmesi önlenebilir. Hastalık ilerlediğinde nasır ve ikinci parmakta çekiç parmak durumu gelişebilir. Yine özel tabanlıklar kullanılarak hissedilen şikâyetler hafifletilebilir.

Çekiç parmak genelde ayak başparmağında görülen bir rahatsızlıktır. Ayak başparmağı kıvrılarak ciddi anlamda ağrıya sebep olur ve ayak pençe görünümü alır. Genelde dar ayakkabı tercihi nedeniyle kadınlarda daha fazla görülür. Ayak, ayakkabı içinde uzun süre bükülü şekilde kalması, vücut yapısında farklılık ve parmakları dik tutmaya çalışan kaslarda gelişen zayıflık sebebiyle oluşabilir. Ayak parmaklarında görülen en ağrılı hastalıklardan biridir ve beraberinde nasır meydana gelebilir. Nasır için basit tedavi yöntemleri uygulanarak nasır tedavi edilebilir. Ağrılı parmak üzerine pamuk yerleştirilerek rahatlama sağlanabilir. Eğer alınan önlemlere rağmen ağrı azalmıyorsa basit bir cerrahi işlemle ağrı giderilebilir. Cerrahi müdahale, hastalığın kesin tedavisini sağlar. Ufak bir kesi açılarak kemik içine 1-1,5 ay kadar kalacak bir tel yerleştirilir ve bu tel parmağın eski haline dönmesini sağlar.