Parmak izi, her bireyde farklı olan bir yapıdır. Parmak uçlarında çeşitli desenlerden oluşan ince çizgiler ve kıvrımlar, her insanda benzersizdir. Tek yumurta ikizlerinde dahi aynı olmaz. 19. yüzyılın önemli bilim insanlarından Francis Galton, yaşlanma nedeniyle oluşan cilt kırışıklıklarına rağmen, parmak izinin insanın yaşamı boyunca değişmediğini tespit etmiştir. Bu nedenle, parmak izi kimlik tespitinde kesin sonuca ulaşılmasını sağlayan bir yöntemdir. Eğer parmak uçları pürüzsüz yüzeylere bastırılırsa, yüzeyde kalan izler parmak izi olarak tanımlanır. Suç araştırmalarında öncelikli olarak parmak izi tespiti yapılmaya çalışılır. Bu, suçu işleyen kişinin kimliğinin tespit edilmesinde önemli bir ipucu olarak kabul edilir.

ABD'nin Washington şehrinde bulunan FBI (Federal Soruşturma Bürosu), oldukça geniş bir parmak izi koleksiyonuna sahiptir. Hem suçluların hem de devlet işlerinde, orduda görevli olanların, yabancıların ve göçmen vatandaşların parmak izleri bu kurumda bulunmaktadır. İnsanların bir kısmı da bilincini kaybetme riskine karşı veya kendi kimliğinin başkası tarafından kullanılmasını engellemek amacıyla parmak izini aldırır.

Parmak izi, aynı zamanda imza atamayan kişilerin kullandığı bir araçtır. Okur yazar olmayan kişiler, parmak izi sayesinde yazılı onaylarını verebilmektedir. Ancak bunun resmi kurumlar gözetiminde alınması gerekmektedir. Parmak basma denilen yöntemde, kişiler parmak izlerini imza gibi onay yerine kullanmaktadır.

Dünyada pek çok ülkede suçlu tespiti sırasında parmak izi kullanılır. Kişilerin parmak izi alınırken, parmak uçlarındaki izin net olarak görünmesini sağlamak amacıyla, baskı mürekkebine bastırılmış parmak uçları kağıdın üzerine sıkıca bastırılır.

Parmak izinin önemini ilk olarak Çinlilerin binlerce yıl önce anladığı ve bu sistemi kullandığına dair bazı bilgiler bulunmaktadır. Ancak bunun hakkında henüz kesin bilgilere ulaşılamamıştır. Bu yöntemin günümüzde uygulanması daha yakın zamana denk gelmektedir. Edward Henry, uzun yıllar çalışarak parmak izini sınıflandıracak özel bir yöntem geliştirmiştir. Bu yöntem sayesinde parmak izleri kendi arasında gruplara ayrılmakta ve daha kolay saklanıp, bilgilere ulaşılmaktadır. Bu yöntem, 1901 yılında Scotland Yard tarafından uygulanmaya başlamış ve Galton-Henry sistemi olarak tanımlanmıştır. Günümüzde, dünyada pek çok ülkede bazı değişiklikler yapılarak bu sistemden yararlanılmaktadır.

Edward Henry, parmak izlerini dört temel gruba ayırmıştır: kement, kemer, karma ve sarmal. Bu gruplar, kendi içlerinde alt gruplara ayrılarak yeniden sınıflandırılmaktadır. Böylece, binlerce alt gruba ayrılmış, tasniflenmiş parmak izleri ortaya çıkarılmıştır. Bu yöntem, aranan parmak izinin bulunmasını sadece birkaç dakikaya sığdırmıştır.

İnsanların sahip olduğu parmak izleri, belirlenen dört temel gruptan birine girer. Ancak bir parmak ucunun bıraktığı her iz, diğer parmaklardan farklı olur. Bunun sebebi, insandan insana değişen parmak izinin, aynı insanın parmakları arasında da farklı olmasından kaynaklanır. Eğer parmak ucunda bulunan çizgiler büyüteçle incelenirse, her çizgide birbirine halka gibi bitişik olan küçük deliklerin bulunduğu görülür. Bu küçük deliklerin altında ter bezleri bulunur ve buradan ter dışarıya çıkar. Parmak ucu pürüzsüz bir yüzeyin üzerine bastırılırsa, bu küçük deliklerden ter zerrecikleri çıkar ve bunlar birleşerek parmak izini oluşturacak şekilde terle birlikte bir çizgi oluşturur. Bunu çıplak gözle fark etmek genellikle mümkün değildir. Bu nedenle, suç işlenen yerde parmak izi araştırması yapıldığında, izlerin bulunduğu yere fırça yardımıyla özel pudralar sürülür. Bu çalışma, parmak izlerinin görünür hale gelmesini sağlar. Günümüzde, teknoloji ilerlediğinden parmak izlerini tespit etmek amacıyla lazer yöntemi kullanılmaya da başlanmıştır.