Parmak kopması, parmağın tamamen veya kısmen ayrılması durumudur. Bu tür yaralanmalar, hem anında ciddi bir ağrıya yol açar hem de uzun vadede yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Parmaklar, günlük yaşamın neredeyse her alanında önemli roller üstlenir. Örneğin, yemek yemek gibi temel ihtiyaçlarımızı karşılamak için parmaklarımızı kullanırız. Şimdi, parmak kopması türlerinden ve bu durumda yapılması gerekenlerden bahsedelim.

Uzuv kopması, tam kopma ve kısmi kopma olarak ikiye ayrılır:

Parmak kopması genellikle tam kopma kategorisine girer. Böyle bir durumla karşılaşıldığında, kopan parçanın ve hastanın en kısa sürede hastaneye taşınması gerekmektedir. Süre burada çok önemlidir çünkü kopan parçanın canlılığını yitirmemesi gerekiyor. Ayrıca kopan parçanın da doğru şekilde muhafaza edilmesi lazımdır.

İlk olarak, hastanın sağlık durumu kontrol altına alınır. Kopan bölge temiz bir bezle kapatılır ve kalp seviyesine getirilir. Hastanın durumu kontrol altına alındıktan sonra, kopan parçanın yüzeyinde kirlenme varsa suyla hafifçe temizlenir. Başka bir işlem yapılmamalıdır. Parça temiz bir beze sarılır ve bir poşetin içine yerleştirilir, poşetin ağzı kapatılır. Başka bir poşete buzlu su koyup, ağzını kapatılmış olan poşeti buzlu suyun içine yerleştirerek onu da kapatın. Kopan parçayı doğrudan buzla temas ettirmeyin; bu, parçanın donmasına ve dokuların ölmesine sebep olur. Kopan parçayı buzlu suda taşımadaki amaç, dokuların metabolizmasını yavaşlatarak oksijen ihtiyacını azaltıp dokuyu canlı tutmaktır. Bu işlemin ardından hasta ve kopan uzvu en yakın hastaneye taşınmalıdır.

Kopan parçanın en fazla 2 saat içinde yeniden dikilmesi sağlanmalıdır. Kopma seviyesi parmak ucuna doğru yaklaştıkça, uygun şartlarda korunmasının sağlandığını varsayarak bu süre 6-12 saate kadar çıkmaktadır. Kopma durumu uca doğru yaklaştıkça bölgenin küçülmesi ve damarların incelmesinden dolayı cerrahi müdahalenin profesyonelliğinin önemi artmaktadır. Ancak kopan parçanın da fonksiyonelliğinin dönüşü çabuk olmaktadır.

Kopan uzvun yerine dikilmesi işlemine replantasyon denir. Bu işlemi mikro cerrahi ve el cerrahisi konusunda eğitim almış kişiler tarafından yapılması gerekir. Ayrıca bu işlemin yapılabilmesi için gerekli tüm ekipmanların bulunduğu bir hastane de önemlidir.

Kopan uzvun sorunsuz yerine dikilmesi ve işlevini yeniden kazanması herkesin arzusudur. Ancak bu her kopan uzvun dikileceği anlamına gelmez. Kopma şekline de bağlıdır. Düz ve keskin aletler sonucu oluşan düzgün kopmalarda müdahale şansı yüksektir. Yırtılarak, ezilerek ya da parçalanma sonucu kopmalarda cerrahi müdahale yapılmayabilir. Doku kaybı ve hasar bu durumlarda daha fazladır.

Cerrahi müdahalede başarı oranının yükselmesi, hastanın genel sağlık durumuna da bağlıdır. Sigara kullanımı, şeker hastalığı, kalp ve tansiyon gibi diğer sağlık sorunlarının varlığı tedavinin başarı oranını düşürmektedir.

Parmağın dikilmesi ve sonrası, hem hasta hem de cerrah için oldukça sabır gerektiren bir süreçtir. Bu ameliyatlar 2 - 14 saat arasında sürerken, kopan kısım birden fazla ise bu süre daha da uzayabilmektedir. İyileşme süresi de buna oranla 2 ay ile 2 yıl arasında değişir. Ayrıca kopan parmağın yaşaması sağlandıktan sonra, işlevini yapabilmesi için ekstra başka ameliyatlar da gerekebilir.